Auteurschap van de Evangeliën

De Authentieke Evangeliën: Orthodox perspectief op het auteurschap van de vier evangeliën  

We kennen allemaal de vier evangeliën: het evangelie van Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes.

Maar hoe weten we met zekerheid dat ze daadwerkelijk door deze vier evangelisten zijn geschreven? En waarom beginnen moderne geleerden te twijfelen aan hun auteurschap? Naast de "studies" die voornamelijk door protestantse, seculiere en atheïstische geleerden worden uitgevoerd, krijgen we ook kritiek van andere religieuze groeperingen, zoals joodse en islamitische geleerden, die beweren dat de vier evangeliën niet door deze specifieke personen zijn geschreven, maar door anonieme auteurs. Hoe reageren wij, als orthodoxe christenen, op deze kritiek? 

De Identiteit van de Evangelisten

Allereerst is het belangrijk dat we weten wie de evangelisten waren. We hebben hun namen gehoord, maar beseffen we ook wie ze waren en wat hun verhaal is?

Matteüs - ook wel bekend als Levi: was een van de twaalf oorspronkelijke discipelen van onze Heer Christus. Hij was tollenaar voordat hij persoonlijk door de Heer werd geroepen om Hem te volgen en één van de Apostelen werd (Matteüs 9:9).

Marcus - ook wel bekend als Johannes Marcus: was niet een van de twaalf discipelen, maar een leerling van Petrus. Volgens de kerkvaders schreef hij zijn evangelie op basis van de prediking van Petrus (1 Petrus 5:13).

Lucas -  was geen discipel in de directe zin van het woord, zoals Matteüs, maar eerder een metgezel van Paulus, net zoals dat het geval is met Marcus. Hij schreef niet alleen het Evangelie van Lucas, maar ook de Handelingen van de Apostelen (Kolossenzen 4:14).

Johannes - de geliefde discipel, was net als Matteüs persoonlijk door Christus uitgekozen om een ​​van de Twaalf te zijn. Zijn evangelie benadrukt sterk Christus' goddelijke natuur (Johannes 1:1-14). Daarnaast is hij ook verantwoordelijk voor het schrijven van de brieven van Johannes 1 &2 en voor het boek Openbaring.

Orthodoxe Bevestiging van hun Auteurschap

Vanuit orthodox perspectief staat het auteurschap van de evangeliën niet ter discussie. Deze teksten werden geschreven door de vier evangelisten, die ofwel discipelen van Christus waren ofwel nauw verbonden waren met de oorspronkelijke apostelen. De orthodoxe Kerk heeft deze traditie door de eeuwen heen bewaard en doorgegeven, wat het auteurschap van de evangeliën door deze specifieke personen bevestigt.

Kerkvaders zoals Irenaeus, Origenes en Eusebius bevestigen dat de evangeliën door de genoemde auteurs zijn geschreven. Irenaeus schrijft bijvoorbeeld:

"Matteüs bracht ook een geschreven evangelie onder de Hebreeën in hun eigen dialect uit, terwijl Petrus en Paulus in Rome predikten en de grondslag van de Kerk legden." (Irenaeus, Tegen de Ketterijen 3.1.1)

De Evangeliën als Getuigenissen van Geloof

Het is belangrijk om te onthouden dat de evangeliën niet geschreven zijn als historische biografieën in de moderne zin van het woord, maar eerder als getuigenissen van geloof en verslagen van het leven, de leer, het lijden en de opstanding van Jezus Christus. Ze werden geschreven om de boodschap van verlossing en de betekenis van Christus' leven en bediening over te brengen. Kortom: het Goede Nieuws (ευαγγέλιον).

Hoewel er onder geleerden en critici uiteenlopende meningen en interpretaties kunnen bestaan, houdt de Orthodoxe Kerk vast aan het geloof in het auteurschap en de betrouwbaarheid van de evangeliën zoals overgeleverd door de apostelen en vroege kerkvaders. Door geloof en Traditie bevestigen wij de authenticiteit en autoriteit van de geschriften van het Nieuwe Testament.

Intern Bewijs in de Evangeliën

Naast de traditionele opvatting over het auteurschap van de evangeliën, zijn er ook interne aanwijzingen in de teksten zelf die de veronderstelling ondersteunen dat Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes inderdaad de auteurs waren:

- Matteüs: als tollenaar, was vertrouwd met financiën en cijfers. Dit wordt weerspiegeld in zijn evangelie, dat gedetailleerde verslagen bevat van Jezus' leringen over geld en rentmeesterschap (Matteüs 6:19-24, 25:14-30).

- Lucas: als arts voelde hij zich aangetrokken tot de genezingswonderen van Jezus en Zijn mededogen met de zieken en lijdenden (Lucas 4:40, 8:43-48).

- Marcus: als leerling van Petrus, werd waarschijnlijk beïnvloed door Petrus' directe en impulsieve karakter. Dit wordt weerspiegeld in het Evangelie van Marcus, dat het kortste en meest bondige van de vier evangeliën is en zich richt op actie en beweging (Marcus 1:12, 1:29).

- Johannes: de geliefde discipel, schreef een evangelie dat gekenmerkt wordt door een diep spiritueel en theologisch inzicht in de goddelijkheid van Christus (Johannes 1:1, 10:30).

De Inspiratie van de Heilige Geest

Een ander belangrijk punt om in gedachten te houden is dat alle Schrift geïnspireerd is door de Heilige Geest (2 Timoteüs 3:16). Dit betekent dat iedereen die de evangeliën en brieven schreef, geïnspireerd en geleid werd door de Heilige Geest, zonder door Hem "overgenomen" te worden. De Heilige Geest sprak door hen heen, maar zonder Zichzelf aan hen "op te dringen", wat betekent dat ze hun eigen persoonlijkheid en karakter behielden in de manier waarop ze spraken en schreven. Hun vrije wil bleef intact, waardoor hun individualiteit en unieke perspectieven behouden bleven.